Trong bài viết dưới đây, Tỷ Phú Không Độ sẽ giải đáp chiến tranh lạnh là gì đồng thời giúp bạn biết được tính chất, diễn biến và nguyên nhân của chiến tranh lạnh để các bạn cùng tham khảo
Nội dung chính:
Chiến tranh lạnh là gì?
Chiến tranh lạnh(1946 – 1989) là cuộc chiến tranh với tình trạng xung đột chính trị tiếp nối cùng với sự căng thẳng về quân sự và cạnh tranh gay gắt về kinh tế tồn tại sau Chiến tranh thế giới thứ 2 (1939 – 1945). Trong đó, nổi bật lên là sự xung đột chủ yếu giữa Liên bang Xô viết và các quốc gia đồng mình của họ với các cường quốc phương Tây, không ngoại trừ Hoa Kỳ.
Dù các lực lượng tham gia cuộc chiến tranh lạnh chủ yếu không bao giờ chính thức xẩy ra xung đột nhưng họ đã thể hiện sự xung đột của mình thông qua các liên minh quân sự chiến lược. Họ đã tiến hành triển khai lực lượng quy ước chiến lược và không thể thiếu một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân, tình báo cũng như cuộc chiến tranh ủy nhiệm. Ngoài ra, này còn là sự việc cạnh tranh kỹ thuật và cuộc chạy đua không gian.
Nguyên nhân chính dẫn tới cuộc chiến tranh lạnh là vì sự đối lập mục tiêu, chiến lược xây dựng thế giới của hai nước Mỹ với Liên Xô. Trong đó:
Mỹ có chủ chương chính: Chống phá lại Liên Xô với phe Xã hội chủ nghĩa, chống lại phong trào cách mạng để mưu đồ sẽ là bá chủ thế giới; Mỹ xác định và lo ngại trước sự ảnh hưởng của Liên Xô cùng với các nước Đông Âu đến cục diện thế giới khi chứng kiến thắng lợi của Trung Quốc và chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống của thế giới từ Đông Âu sang tới Đông Á; sau khi Chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc Mỹ là nước tư bản giàu mạnh nhất, quốc gia này nắm độc quyền về vũ khí nguyên tử nên đã cho mình có quyền được phép lãnh đạo thế giới.
Chủ chương của Liên Xô: là duy trì hòa bình – an ninh thế giới và ra sức bảo vệ thành quả mà chủ nghĩa xã hội đã có được, cũng như đẩy mạnh về phong trào cách mạng của các dân tộc trên thế giới.
Diễn biến của chiến tranh lạnh
Dù là các phe đồng minh chống lại Phe Trục, Hoa Kỳ, Liên Xô, Anh Quốc hay Pháp đều không đồng thuận sau Chiến tranh thế giới thứ 2 và đặc biệt là về vấn đề thiết lập thế giới thời hậu chiến. Do vậy, khi chiến tranh lạnh kết thúc, họ đã nhanh chóng chiếm hầu hết các nước châu Âu cùng với việc Hoa Kỳ và Liên Xô là sự hình thành của các lực lượng quân sự mạnh nhất.
Bên cạnh đó, Liên Xô đã lập ra khối Đông Âu với các quốc gia mà họ đã giải phóng được sau chiến tranh lạnh. Đồng thời, tiến hành sáp nhập một số nước trở thành các nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết và vẫn duy trì hoạt động của các quốc gia khác như những nước đồng minh của mình.
Tuy nhiên, sau tìm hiểu chiến tranh lạnh là gì, các bạn sẽ thấy rằng một trong số các nước đó đã được củng cố vào khối Hiệp ước Warsaw (1955 – 1991). Sau đó, Hoa Kỳ đã cùng với một số quốc gia Tây Âu phối hợp lập ra chính sách ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản và tiêu biểu là những chính sách phòng vệ, lập ra liên minh NATO (1949) để nhằm phục vụ cho mục đích của mình.
Nhiều quốc gia trong số đó đã tham gia vào kế hoạch tái thiết châu Âu và đặc biệt là Tây Đức – nơi vốn bị Liên Xô phản đối. Bên cạnh đó ở nhiều nơi khác như Mỹ Latinh và Đông Nam Á, Liên Xô lại ủng hộ mạnh mẽ các cuộc đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc.
Ngược lại, nhiều nước phương Tây lại ủng hộ chủ nghĩa thực dân phản đối. Còn lại, một số nước đã tìm mọi cách nhằm hạ thấp và nhanh chóng dập tắt các phong trào đấu tranh đòi độc lập dân tộc.
Hậu quả của chiến tranh lạnh
Chiến tranh lạnh đã mang lại những hậu quả hết sức nặng nề. Đó là:
Thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng, thậm chí có lúc đứng trước nguy cơ bùng nó một cuộc chiến tranh thế giới mới.
Các cường quốc đã chi một khối lượng khổng lồ về tiền của và sức người để sản xuất các loại vũ khí hủy diệt, xây dựng hàng nghìn căn cứ quân sự. Trong khi đó, loài người vẫn phải chịu đựng bao khó khăn do đói nghèo, dịch bệnh, thiên tai… gây ra, nhất là các nước ở châu Á, châu Phi.
Tính chất của chiến tranh lạnh
Tính chất nổi bật của cuộc chiến tranh này đó chính là có những giai đoạn khá yên tĩnh nhưng cũng có những giai đoạn căng thẳng được đẩy lên cao trào trong quan hệ quốc tế. Trong số đó nổi bật phải kể đến như cuộc phong tỏa Berlin (1948 – 1949), chiến tranh Triều Tiên (1950 – 1953) hay khủng hoảng Berlin 1961, chiến tranh Đông Dương (1945 – 1975) và rất nhiều những sự kiện khác nữa.
Cũng trong thập niên 1980, Hoa Kỳ ngày càng tăng cường sức ép ngoại giao, quân sự và kinh tế nhằm mục đích chống lại Liên Xô vốn đang gặp phải những khó khăn về kinh tế. Tiếp đó, tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev đã phải đưa ra những cải cách để khắc phục tình hình này. Không những thế, tìm hiểu chiến tranh lạnh là gì lịch sử 12, các bạn sẽ biết được Liên bang Xô Viết hoàn toàn sụp đổ vào năm 1991 khiến Hoa Kỳ trở thành cường quốc quân sự có vị thế thống trị hàng đầu thế giới.
Sau khi đọc xong bài viết của chúng tôi có thể giúp các bạn biết được chiến tranh lạnh là gì rồi nhé. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!
